Οι ειδικοί εξηγούν την επιστημονική αλήθεια

πίσω από τους διαδεδομένους «μύθους» για το «καλό» και το «κακό» ανοσοποιητικό

Κάθε χειμώνα επαναλαμβάνεται το ίδιο μοτίβο, κάποιοι άνθρωποι δεν αρρωσταίνουν καθόλου, ενώ άλλοι ταλαιπωρούνται διαρκώς από κρυολογήματα, γρίπη και ιώσεις με αποτέλεσμα να είναι συνεχώς άρρωστοι. Πού ευθύνεται αυτό το φαινόμενο; Είναι κάποιοι άνθρωποι πιο επιρρεπής και καταδικασμένοι να είναι ασθενούν συνεχώς; Ή μήπως ισχύει αυτό που έλεγαν οι πάνσοφες γιαγιάδες περί «καλού» και «κακού» ανοσοποιητικού;  Όπως εξήγησε στην εφημερίδα Figaro ο Olivier Terrier, διευθυντής ερευνών στο Κέντρο Διεθνούς Έρευνας για τις Λοιμώξεις της Λυών και ερευνητής του CNRS, «η ερώτηση φαίνεται απλή, αλλά η απάντηση είναι εξαιρετικά περίπλοκη».

Γιατί ο χειμώνας «ρίχνει» την άμυνα του οργανισμού

Ο χειμώνας, ανέφερε ο διακεκριμένος επιστήμονας, είναι μια άκρως ευνοϊκή περίοδος για την μετάδοση των αναπνευστικών ιών. «Το κρύο και η χαμηλή υγρασία δημιουργούν συνθήκες που διευκολύνουν τη μετάδοσή τους». Επιπλέον, οι χαμηλές θερμοκρασίες μεταβάλλουν τη φυσιολογία του οργανισμού: «Οι ανώτερες αναπνευστικές οδοί γίνονται λιγότερο ικανές να απομακρύνουν τους ιούς, ιδίως όταν ο αέρας είναι ξηρός». Το ίδιο ισχύει και για τον αέρα στους εσωτερικούς χώρους, ο οποίος, λόγω θέρμανσης, αφυδατώνει τους βλεννογόνους και μειώνει την προστατευτική τους λειτουργία. Το περιβάλλον παίζει επίσης καθοριστικό ρόλο. «Τον χειμώνα είθισται να περνάμε περισσότερο χρόνο σε κλειστούς, συχνά κακώς αεριζόμενους χώρους», σημειώνει ο Olivier Terrier. Οι άνθρωποι που έρχονται καθημερινά σε επαφή με πολλούς άλλους ανθρώπους, όπως λόγου χάρη οι δάσκαλοι ή όσοι χρησιμοποιούν τα μέσα μαζικής μεταφοράς, διατρέχουν σαφώς μεγαλύτερο κίνδυνο να προσβληθούν από τους εν λόγω ιούς. Το ίδιο ισχύει και για τους γονείς μικρών παιδιών: «Οι παιδικοί σταθμοί είναι χώροι όπου κυκλοφορούν πολλοί ιοί, και τα παιδιά, μην έχοντας ακόμα μάθει να τηρούν βασικούς κανόνες υγιεινής, διευκολύνουν τη μετάδοσή τους», εξηγεί.

Πολλοί ιοί, λίγη προστασία

Σύμφωνα με τη Sylvie van der Werf, καθηγήτρια ιολογίας στο Πανεπιστήμιο Paris Cité και στο Ινστιτούτο Pasteur, οι ιοί που προκαλούν αναπνευστικές λοιμώξεις αφθονούν. «Πέρα από τη γρίπη υπάρχουν περισσότερα από 170 είδη ρινοϊών».  Το πρόβλημα είναι ότι η ανοσία απέναντι σε έναν ιό δεν προστατεύει από τους υπόλοιπους. Οι ιοί αυτοί είναι αρκετά διαφορετικοί ώστε το ανοσοποιητικό να μην τους αναγνωρίζει, ενώ η ανοσία που προκαλούν συνήθως διαρκεί λίγο. Έτσι εξηγείται γιατί αρρωσταίνουμε ξανά και ξανά ακόμα και μέσα στην ίδια σεζόν.

Η συχνότητα των κρυολογημάτων εξαρτάται και από προσωπικούς παράγοντες. Το κάπνισμα, για παράδειγμα, ευνοεί τις λοιμώξεις επειδή αποδυναμώνει τους αμυντικούς μηχανισμούς των πνευμόνων, ενώ παθήσεις όπως το άσθμα αυξάνουν την ευαισθησία στα αναπνευστικά νοσήματα. Επιπλέον, από τη γέννησή μας δεν έχουμε όλοι εξίσου ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα. Μια μελέτη του 2015 έδειξε ότι περίπου το 75% των διαφορών στην ανοσολογική απόκριση σχετίζονται με τον τρόπο ζωής, διατροφή, ύπνο, περιβάλλον, ενώ το 25% αποδίδεται σε γενετικούς παράγοντες.

Πώς μπορούμε να προστατευτούμε

Οι λύσεις, ωστόσο, είναι γνωστές. «Η χρήση μάσκας όταν είμαστε άρρωστοι ή όταν ανήκουμε σε ευπαθή ομάδα, το συχνό πλύσιμο των χεριών και ο καλός αερισμός των χώρων έχουν αποδεδειγμένα αποτελέσματα», υπενθυμίζει η Sylvie van der Werf. Αντίθετα, η λήψη βιταμινών δεν φαίνεται να έχει ουσιαστικό όφελος. «Δεν υπάρχουν επαρκή επιστημονικά δεδομένα που να αποδεικνύουν ότι η βιταμίνη C προλαμβάνει τις λοιμώξεις. Μια ισορροπημένη διατροφή με φρούτα και λαχανικά είναι επαρκής», προσθέτει ο Olivier Terrier. Τέλος, οι εμβολιασμοί αποτελούν σημαντική ασπίδα απέναντι στις πιο σοβαρές μορφές λοίμωξης: το εμβόλιο της γρίπης, το εμβόλιο κατά του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού (RSV), το εμβόλιο κατά του Covid-19 και εμβόλιο κατά του πνευμονιόκοκκου.

πηγή https://www.mad.gr